Masterthesis Sander Blom: Van coëxistentie naar conflict

Masterthesis Sander Blom over conflict levels in ons sociaal-ecologisch systeem

Op dinsdag 9 juli 2024 heeft Sander Blom, masterstudent sustainable development én onderdeel van ons WildlifeNL team, succesvol zijn thesis gepresenteerd. Het harde werk van de Utrechtse student liet zich lonen en resulteerde in een mooi eindproduct met nieuwe, nuttige inzichten voor ons project. Een korte samenvatting van zijn onderzoek naar conflict levels in het sociaal-ecologisch systeem van Nederland.

Aanleiding en achtergrond

“Afgelopen decennia hebben toenemende inspanningen voor soortenbescherming en natuurbehoud geleid tot een significant herstel van wildpopulaties,” legt Sander uit in zijn onderzoek. “Dit omvat ook de opzettelijke (her)introductie van grote grazers zoals paarden en vee in natuurgebieden in Nederland. Door deze toename in aantallen dieren is ook het aantal interacties tussen mens en dier flink gestegen, met name in de antropogene landschappen. 

Beschermde natuurgebieden, die zeer gewaardeerd worden voor hun recreatiemogelijkheden, zijn brandpunten geworden voor deze interacties, wat de noodzaak benadrukt voor effectieve beheer strategieën om natuurbeschermingsdoelen in evenwicht te brengen met openbaar gebruik. Hoewel mens-dier conflicten veel aandacht krijgen, worden de onderliggende percepties die deze conflicten voeden vaak over het hoofd gezien.”

Door bestaande kennisleemtes te overbruggen en nieuwe perspectieven te bieden voor het analyseren van mens-dier conflicten, draagt Sander met zijn studie bij aan effectievere en duurzamere natuurbeschermingsinspanningen in Nederland.

Onderzoeksopzet

Om de kloof tussen de onderliggende percepties en de daadwerkelijke conflicten aan te pakken, maakte Sander in zijn studie gebruik van kwalitatieve interviews met terreinbeheerders (TB's) uit twee natuurgebieden in Nederland: Zuid-Kennemerland (ZK) en Kempenbroek (KB). Een gestructureerde aanpak van de interviewvragen werd gebruikt om te onderzoeken of er onderliggende conflicten zijn en om te identificeren welke niveaus van conflict heersen binnen de context van het onderzoek. Door te focussen op de ervaringen en inzichten van deze TB’s, poogt het onderzoek de waargenomen conflicten en de genuanceerde percepties en houdingen die negatieve mens-dierinteracties vormgeven te onthullen.

“Deze studie maakt gebruik van theoretische conflictmodellen om mens-dier conflicten te analyseren, waaruit blijkt dat conflicten vaak voortkomen uit menselijk handelen,” schrijft Sander. “De aanwezigheid van mensen met honden verergert de stress van wilde dieren en verandert het gebruik van hun leefgebied. De studie identificeert ook onderliggende thema's van onwetendheid, onwil, eigenbelang en de Not In My Backyard (NIMBY) houding als belangrijke bijdragen aan mens-dier conflicten.” 

Eindconclusie

Een grondige analyse van zijn onderzoeksresultaten leidde Sander tot de volgende inzichten:

1. Effectief wildbeheer moet menselijk gedrag integreren, om zo co-existentie en duurzame praktijken te bevorderen. 
2. TB's spelen een cruciale rol bij het voorlichten van het publiek en het handhaven van regels, waarbij strategieën nodig zijn om zowel waarneembare als diepere conflicten aan te pakken. 

Hier komt tot slot nog een advies uit voort. Aan het eind van zijn onderzoek roept Sander op tot een theoretische herbeoordeling met behulp van het Sociaal-Ecologische Systeem raamwerk om de onderlinge verbondenheid van mensen in ecologische systemen beter te begrijpen en te beheren.